Ang maliit na koleksyon ng mga isla na bumubuo sa Wallis at Futuna ay nasa ilalim ng hurisdiksyon ng Pransya sa loob ng higit sa isang siglo. Hindi tulad ng karamihan sa iba pang mga kolonyal na lupain na mas gusto nilang manatili sa loob ng nasasakupang iyon, na bahagi bilang isang paraan ng pagpapahayag ng awtonomiya mula sa iba pa, mas maraming lokal na kapangyarihan.
Lawa ng Lalolalo sa ʻUvea, Wallis at Futuna © Tauʻolunga / WikiCommons
'Du coquillage sa peut conclure le mollusque, de la maison on peut conclure l'habitant' ('Mula sa shell ay maaaring hulaan ng tao ang mollusk, mula sa bahay ay maaaring hulaan ng isang tao ang nananahan'), sabi ni Victor Hugo; valid ba ang epigram na ito para sa mga bansa? May isang oras na ang mga bansa ay madaling nauugnay sa kanilang opisyal na wika at kultura; sa ngayon tila mahirap na pag-uri-uriin ang isang bansa lamang sa pamamagitan ng opisyal na wika nito. Ito ay kahit na mas mahirap kapag iniisip namin ang Wallis at Futuna, ang remote na Polynesian archipelago na ang Frenchness ay nagdadala ng ilang pagsisiyasat.
Ang tanong kung ang isang wika ay nagpapasiya ng pambansang pagkakakilanlan, o hindi, tila halos hindi nauugnay sa tulad ng isang syncretic na mundo bilang atin. Ang kultura ng Wallis at Futuna ay higit sa lahat Polynesian na may mga ritwal at kaugalian na katulad ng Samoa at Tonga. Kasabay nito, ang opisyal na wika ay Pranses. Ang kasaysayan ng isla ay mayaman, at naisip na dumating ang mga unang naninirahan sa mga isla higit sa 2000 taon na ang nakalilipas. Kasunod ng pagdating ng mga taga-Tonga sa isla 1500 taon pagkatapos, ang mga orihinal na residente ng Polynesian at ang mga Tongans ay pinagsama at ikinasal.
Wallis at Futuna © А. Kepler / WikiCommons
Ang pagdating ng mga Pranses ay dumating nang maglaon, ang mga misyonero ay unang umakyat sa mga isla noong 1837; at kasunod ng isang kahilingan ng Pransya noong 1842, naging protektor ito ng mga isla. Habang pinananatili pa rin nina Wallis at Futuna ang kanilang tradisyonal na monarkiya at sistema ng panuntunan ng tribo, inilagay sila sa ilalim ng awtoridad ng kolonya ng Pransya ng New Caledonia. Nagpatuloy ito hanggang 1959 nang ang mga residente ng mga isla ay bumoto upang maging isang teritoryo sa ibang bansa ng Pransya upang iling ang pangungunang pampulitika ng New Caledonia. Si Wallis at Futuna ay mayroon nang katayuan sa pagkolekta ng Pransya sa ibang bansa.
Mas gusto nina Wallis at Futuna na maging isang teritoryo sa ibang bansa ng Pransya upang maiwasan ang pagsasakop sa kalapit na New Caledonia. Habang pinapanatili ang mga tradisyon nito na hindi nasusulat, ang reperendum noong 1959 ay nagpatunay sa hangarin nitong pangalagaan ang koneksyon sa Pransya. Ipinakita ng bansa ang awtonomiya mula sa mas malaki at mas nangingibabaw na mga kapitbahay sa pamamagitan ng pagtiyak ng pagiging serbisyo nito sa Pranses. Ito ang dahilan kung bakit sa panahon ng pambansang pagdiriwang sa mga isla posible na pagsamahin ang katutubong kultura ng Polynesian sa modernong institusyong pampulitika ng Francophone sa isang hindi masigla ngunit pragmatikong unyon. Ang mga taga-isla mismo, gayunpaman, ay may natatanging damdamin ng pamana, pagkakakilanlan at malakas na independyenteng kultura, kasama ang mga taga-Wallisians at mga Futunans na naghihiwalay sa kanilang mga pagkakakilanlan sa kultura mula sa isa't isa. Bagaman ang opisyal na wika sa buong mga isla ay nakabalangkas bilang Pranses, ang karamihan sa mga indibidwal na mga isla ay may sariling sariling wika at ito ang pinakapangunahing wika. Ang mga tao ay samakatuwid ay maraming wika, kasama ang mga taga-Wallis at Futunans na nagdadala ng kanilang sariling wika, ang Pranses ay itinuro sa mga paaralan at ang pagkalat ng Ingles na may unti-unting epekto.
Sayaw ng pagtatanim, Wallis at Futuna Folklore Festival © Panek / WikiCommons
Ang mga kilos ng ilang mga kapangyarihan sa Europa, tulad ng kanilang kolonisasyon ng malalayong teritoryo, ay patuloy na may mga kahihinatnan hanggang sa araw na ito, at bumubuo pa rin ng mga isyu sa lipunan at pampulitika sa loob ng mga teritoryo mismo. Sa kasamaang palad, ang kolonisasyong ito ay maaaring gumawa ng mga oras ng pagkabulok at pagdurusa, ngunit sa iba pang mga oras, tulad ng ilarawan nina Wallis at Futuna, maaaring baguhin ng mga lokal ang kanilang posisyon mula sa kolonisado sa host upang umangkop sa kanilang sariling mga pangangailangan.
